پزشکان متخصص گوارش برای درمان یبوست مزمن در ابتدا تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی را توصیه میکند. در صورتیکه بیماری زمینهایی خاصی نداشته باشید با توجه به این دو فاکتور میتوانید این بیماری گوارشی را مدیریت کنید. عدم درمان یبوست مزمن میتواند منجر به بروز بیماریهای دیگر مانند هموروئید (بواسیر) و شقاق مقعد (فیشر) شود. مطالعه این مقاله شما را با ۱۰ روش رایج درمان یبوست مزمن آشنا میکند.
۱- برای درمان یبوست مزمن آب بنوشید
پزشکان فوق تخصص گوارش برای عملکرد بهتر روده و پیشگیری از یبوست مزمن مصرف آب را توصیه میکنند. بهطور کلی باید سعی کنید در طی روز ۸ لیوان آب بنوشید تا بدن هیدراته بماند. هیدراته ماندن به شکلهای زیر به درمان این بیماری گوارشی کمک میکند:
- زمانی که به اندازه کافی آب مینوشید، رودهها آن را جذب میکنند. جذب بیشتر آب باعث نرم شدن مدفوع میشود.
- آب حرکات منظم روده را تقویت میکند.
- آب به تجزیه ذرات غذا کمک میکند، یعنی باعث استخراج آسانتر ذرات مغذی و دفع مواد زائد از روده میشود.
۲- درمان یبوست مزمن با مصرف فیبر بیشتر
اگر در رژیم غذایی خود به اندازه کافی فیبر مصرف کنید تا حدود زیادی در مدیریت یبوست مزمن موفق خواهید بود. فیبرها به دو صورت فیبرهای محلول و نامحلول وجود دارند و به شکلهای زیر در کنترل یبوست مزمن به شما کمک میکنند:
- مدفوع را نرم میکنند: فیبرهای محلول در آب ترکیب میشوند و یک ماده لطیف و ژلاتینی ایجاد میکنند. این ویژگی باعث میشود تا مدفوع بافت نرمی داشته باشد. فیبر نامحلول در آب حل نمیشود و به شکل هضمنشده در روده وجود دارد. به همین دلیل منجر به افزایش حجم مدفوع میشود.
- فیبرها حرکات روده را تحریک میکنند: حجم و نرمی ایجاد شده توسط فیبرها ماهیچههای روده را تحریک میکند، به همین دلیل حرکات روده منظم میشود. حرکت منظم روده نیز به این معنی است که مدفوع به موقع از روده تخلیه میشود.
۳- ورزش منظم در درمان یبوست مزمن مهم است
ورزش منظم به شکلهای زیر منجر به درمان یبوست مزمن میشود:
- ورزش به تحریک ماهیچههای روده کمک میکند و باعث تقویت آنها میشود. این موضوع انقباض رودهها را افزایش میدهد و باعث آرامش آنها میشود.
- فعالیت بدنی سرعت متابولیسم را افزایش میدهد و روند هضم غذا را سرعت میبخشد. این امر به حرکت موثرتر غذا از طریق سیستم گوارش کمک میکند و احتمال یبوست را کاهش میدهد.
- ورزش منظم مدت زمان عبور غذا از روده بزرگ را کاهش میدهد. هر چقدر مدفوع مدت زمان کمتری در روده بزرگ باقی بماند، به همان میزان جذب آب کمتری در آن اتفاق میافتد. جذب آب کمتر از مدفوع نیز به معنای نرم شدن بافت آن است، در نتیجه مدفوع نرمتر و راحتتر از روده بزرگ دفع میشود.
- گاهی اوقات یبوست مزمن به دلیل عدم تعادل هورمونهای بدن است؛ مثلا کمکاری تیروئید میتواند باعث بروز چنین مشکلی شود. در چنین شرایطی بهترین دکتر غدد تهران در کنار دارو، ورزش منظم را برای مدیریت این مشکل به شما توصیه میکند.
۴- درمان یبوست مزمن با مصرف محصولات پروبیوتیک
پروبیوتیکها میکروارگانیسمهای زندهای هستند که پزشکان متخصص گوارش آنها را با عنوان «باکتریهای خوب روده» معرفی میکنند. این باکتریها در حفظ تعادل میکروبیوتای روده موثر هستند؛ میکروبیوتا موجودات ریز زندهای هستند که تعادل آنها برای عملکرد صحیح رودهها مهم است.
پروبیوتیکها در انقباضهای ماهیچههای روده نیز تاثیرگذار هستند و آنها را تقویت میکنند. بهبود حرکات روده به معنای کاهش ریسک یبوست مزمن است.
۵- درمان یبوست مزمن با تخلیه منظم روده
داشتن یک برنامه روتین برای تخلیه روده میتواند استراتژی موثری برای مدیریت یبوست مزمن باشد. خوشبختانه سیستم گوارشی بدن توانایی خوبی برای سازگاری با تغییرات جدید دارد. اگر بتوانید زمانهای خاصی را برای رفتن به سرویس بهداشتی در نظر بگیرید، به تدریج سیستم گوارشی خود را با این برنامه هماهنگ میکند.
۶- درمان یبوست مزمن با محدود کردن مصرف غذاهای فرآوریشده
غذاهای فرآوریشده به دلایل زیر میتوانند منجر به یبوست مزمن شوند:
- فیبر کمی دارند: بسیاری از غذاهای فرآوریشده، مانند انواع فستفودها و تنقلات شیرین فیبر رژیمی کمی دارند. کاهش فیبر میتواند منجر به سفتتر و خشکتر شدن مدفوع شود و دفع آن را سختتر کند.
- قند بالایی دارند و مواد مغذی کمی دارند: رژیم غذایی سرشار از قندهای تصفیهشده و مواد مغذی کم بر سلامت کلی دستگاه گوارش تاثیر منفی میگذارند و منجر به یبوست مزمن میشوند.
- باعث کمآبی بدن میشوند: برخی غذاهای فرآوریشده، به ویژه تنقلات شور و فست فودها، به کم آبی بدن کمک میکنند. آب برای حفظ نرمی مدفوع و حمایت از عملکرد مناسب روده ضروری است.
- کمبود پروبیوتیک: غذاهای فرآوریشده معمولا فاقد باکتری های مفید روده هستند.
۷- نگه داشتن مدفوع درمان یبوست مزمن را سخت میکند
زمانی که احساس دفع دارید باید برای تخلیه روده به سرویس بهداشتی بروید. نگه داشتن مدفوع به شکلهای مختلف زمینه را برای بروز یبوست مزمن فراهم میکند:
- بیتوجهی به دفع مدفوع منجر به کاهش حساسیت رکتوم و اعصابی میشود که زمان تخلیه روده را به شما نشان میدهند. این عادت به تدریج باعث میشود تا حساسیت در این ناحیه کاهش یابد. به همین دلیل نیازی به دفع مدفوع نمیبینید و مواد زائد برای مدت زمان طولانی در روده بزرگ باقی میمانند و سفت میشوند.
- مقاومت منظم در برابر میل به اجابت مزاج باعث اختلال در رفلکسهای طبیعی روده میشود. این رفلکسها در تنظیم انقباض ماهیچههای راست روده و مقعد موثر هستند و آنها را هماهنگ میکنند. این اختلال منجر به ضعیف شدن انقباض عضلانی و کاهش کارایی در حرکت مدفوع از طریق دستگاه گوارش میشود.
۸- درمان یبوست مزمن با ملینهای طبیعی
ملینهای طبیعی میتوانند با تحریک حرکات روده به رفع یبوست مزمن کمک کنند. آنها مکانیسمهای مختلفی برای نرم کردن مدفوع، افزایش تحرک روده و تسهیل عبور مدفوع از دستگاه گوارش دارند. از جمله ملینهای طبیعی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- آب آلوی بخارا
- غذاهای پر فیبر مانند غلات سبوسدار
- سبزیجات با برگ تیره مانند اسفناج
- آبلیمو
- انجیر
- کشمش
- زغال اخته
- گلابی
- تخم کتان
- سیب
۹- برای درمان یبوست مزمن مکمل منیزیم سیترات را امتحان کنید
مکملهای منیزیم دارای خاصیت اسمزی و شلکنندگی عضلات هستند، به همین دلیل پزشکان آن را برای رفع یبوست مزمن مفید میدانند. منیزیم یک ماده معدنی ضروری است که نقش مهمی در فرایندهای فیزیولوژیکی مختلف از جمله عملکرد ماهیچهها و تعادل آب در بدن دارد.
۱۰- درمان یبوست مزمن با داروهای بدون نسخه
اگر تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی به درمان یبوست مزمن کمک نکرد، میتوانید از داروهای ملین بدون نسخه نیز استفاده کنید. این داروها باعث افزایش آب در مدفوع و نرمشدن قوام آن میشوند. از جمله این داروها میتوان به پلیاتیلن گلیکول، بیزاکودیل و شیاف گلیسیرین اشاره کرد. گرچه این داروها بدون نسخه هستند اما بهتر است قبل از مصرف با پزشک مشورت داشته باشید. اگر در چنین شرایطی قرار دارید، نیازی نیست مراجعه حضوری به مطب داشته باشید، میتوانید از طریق خدمات آنلاین سلامت درمانکدهبا پزشک مشورت کنید